Ćwiczenia usprawniające koncentrację u dziecka

Koncentracja uwagi, w jaki sposób możemy polepszyć tę umiejętność u naszego dziecka?

Umiejętność koncentracji można ćwiczyć, ale wymaga to wysiłku zarówno ze strony dziecka, jak i rodzica, który będzie wspierał i motywował do tej pracy. Istotna jest również systematyczność ćwiczeń.

Polecam 2- 3 razy w tygodniu poświęcić czas na zabawy i ćwiczenia z dzieckiem, które wpływają na umiejętność lepszej koncentracji.

Zabawy z sekwencjami:

Początkowo dziecko ma za zadanie jedynie odtworzyć sekwencję, układając element po elemencie z zachowaniem kierunku od lewej do prawej. Kolejnym etapem jest kontynuowanie układanego wzoru, powtarzając ułożenie elementów w odpowiedniej kolejności przez dziecko.

Kilka przykładów:

• naśladowanie sekwencji ruchów, pokazujemy dziecku sekwencję ruchów np. klaśniecie dłońmi w kolana, w ręce, nad głową, przed sobą, prosimy aby dziecko powtórzyło pokazaną sekwencję,
• zabawa w głuchy telefon- znana każdemu dziecku, prosimy dziecko aby powtórzyło zdania, które usłyszało,
• podobnie możemy poprosić o powtórzenie liter, cyfr w sekwencji np. od 3 cyfr i stopniowo zwiększań,
• zabawa „idziemy na zakupy” tj. zabawę zaczynamy mówiąc… idziemy na zakupy i musimy kupić…. (wymyślamy produkty spożywcze, dziecko powtarza po nas).

Układanie, składanie, odtwarzanie

• składanie obrazka z części wg wzoru i bez wzoru, mogą to być gotowe puzzle, ale również polecam pociąć na kawałki obrazek, który potem ułoży dziecko (ja często wykorzystuje kartki z kalendarza lub z gazet),
• układanie patyczków (mogą to być liczmany, wykałaczki, kredki) na wzorze, według wzoru lub po prostu według własnego pomysłu,
• układanie geometryczne, płaskie według wzoru tj. mozaiki,
• odtwarzanie układów figur geometrycznych.

Ćwiczenia motoryki małej- rąk

• Odrysowywanie figur geometrycznych, odrysowywanie klocków, zamalowywanie odrysowanych elementów,
• odwzorowywanie prostych szlaczków z elementami literowymi,
• kalkowanie szlaczków, rysowanie po śladzie,
• dorysowanie brakujących elementów w obrazku,
• łączenie punktów tworzących figurę, na kartce zaznaczamy punkty- kropki, dziecko łączy je tworząc kształt figury,
• ćwiczenia rozmachowe np. kreślenie pędzlem na dużych arkuszach, pogrubianie konturów, czyli obwodzenie po śladzie linii pojedynczych szerokim pędzlem, mazakiem, kredą,
• malowanie pędzelkiem na szkle,
• wycinanie po linii,
• lepienie z plasteliny, zabawy konstrukcyjne, majsterkowanie, nawlekanie koralików,
• leniwe ósemki „gimnastyka mózgu” Paula Dennisona.

Zabawy typu memory

• wszystkie gry memory polegające na łączeniu w pary takich samych elementów, obrazków.

Poszukiwanie różnic. Pytania do ilustracji.

• zadaniem dziecka jest odnalezienie różnic dzielących dwa obrazki,
• wyszukiwanie detali w ilustracjach,
• wyszukiwanie różnic w ciągach liczb, liter lub słów,
• wyszukiwanie elementów, odpowiadanie na pytania, prosimy dziecko aby przyjrzało się ilustracji, następnie zakrywamy obrazek i prosimy aby opowiedziało nam co na nim widzi, lub zadajemy pytania do ilustracji.

Co się zmieniło ? Podaj kolejność.

• układamy kilka przedmiotów np. misia, piłkę, klocek, książkę, prosimy dziecko  aby przyjrzało się przedmiotom, następnie zasłoniło oczy, a my w tym czasie zamieniamy przedmioty miejscami, dziecko ponownie przygląda się i odgaduje, który przedmiot zmienił miejsce,
• zapamiętanie i odtwarzanie przedmiotów, układamy kilka przedmiotów np. misia, piłkę, klocek, książkę, prosimy dziecko  aby przyjrzało się przedmiotom, następnie zasłaniamy przedmioty i prosimy dziecko aby powiedziało nam w jakiej kolejności były ustawione (do tej zabawy możemy wykorzystać klocki o różnych kolorach),
• zapamiętywanie przez dziecko kolejności prezentowanych obrazków, (można wyciąć obrazki z gazet, można wykorzystać wywołane fotografie itp.).

Odtwarzanie prostych rytmów

• wyklaskujemy lub wystukujemy rytm, a dziecko po nas powtarza. np. 1 stuknięcie- 2 stuknięcia- 1 stuknięcie itd. To ćwiczenie dodatkowo rozwija pamięć słuchową naszego dziecka.

Zabawa „mucha”

• Zabawa dość znana przez nauczycieli. Rysujemy kwadrat, który składa się z 9 pól. Mucha rozpoczyna swoją podróż ze środkowego kwadratu. Następnie mówimy powoli gdzie kieruje się mucha, a zadaniem dziecka jest uważne śledzenie jej ruchu oraz zareagowanie kiedy wyjdzie poza granice kwadratu.

Czytanie i słuchanie

• Jak już wiecie na koncentrację ma olbrzymi wpływ czytanie. Dlatego zachęcam kolejny raz do czytania opowiadań, bajek, dzieci słuchają, a następnie zadajemy pytania do tekstu.
• Z mniejszymi dziećmi możemy zabawić się w zabawę, która polega na uważnym słuchaniu krótkiego opowiadania, wiersza. Wcześniej ustalamy z dzieckiem, że ma za zadanie podnieść rękę, gdy usłyszy wybrany przez nas wyraz np. „dom”, „las” itd. Wyraz podajemy dziecku na początku opowiadania, a ono uważnie słucha i szybko reaguje, gdy go usłyszy.  To również znakomite ćwiczenie na pamięć słuchową.

Ćwiczenie pamięci

• nauka krótkich wierszyków, wyliczanek, piosenek, rymowanek,
• powtarzanie cyfr, liczb, słów, zdań,
• zabawa w kończenie słów dowolną sylabą,
• rebusowe loteryjki,
• tworzenie nowych wyrazów z liter innego wyrazu po ich przestawieniu.

Układanie przedmiotów w odległości

• Do tego ćwiczenia potrzebujemy makaron, jednakowe klocki lub pociętą na kawałki włóczkę. Zadanie polega na układaniu na blacie tych elementów w równej odległości od siebie.

Ćwiczenia orientacji przestrzennej

• sytuowanie przedmiotów względem innego np. „połóż klocek na stole, pod krzesłem, na krześle”
• ćwiczenia orientacji kierunkowej w schemacie ciała np. dotknij lewe ucho, prawy łokieć, lewe kolano itd.

Koncentrację uwagi można doskonalić poprzez regularny trening. Polecam również ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej metodą Paula Dennisona. Ćwiczenia są proste, do wykonania w domowym zaciszu, ale wymagają skupienia. Dodatkowo bardzo dobrze na koncentrację sprzyjają gry planszowe, szachy, warcaby, taniec w szczególności balet oraz trening wschodnich sztuk walk. Najważniejsze jest to aby dziecko czerpało z tych ćwiczeń radość, a nie wykonywało je na siłę bo my tak chcemy. To nie pozwoli dziecku osiągać satysfakcję, a tylko zniechęci. Dlatego każde ćwiczenia warto potraktować jak zabawę i czerpać z nich jak najwięcej radości. Powodzenia!

Zapraszam również dzieci i młodzież na zajęcia koncentracji, które prowadzę w swoim gabinecie 😉

Literatura:

1. Norman Ursula „Trening pamięci”, Klub dla Ciebie, Warszawa 2002,
2. Gruszczyk-Kolczyńska Edyta, Zielińska Ewa „Wspomaganie dzieci w rozwoju zdolności do skupiania uwagi i zapamiętywania”, WsiP, Warszawa 2005,
3. Sikorska Iwona „Trening koncentracji. Jak rozwijać uwagę i pamięć dziecka”, Wydawnictwo Edukacyjne, Lublin 2010.