Motywacja do nauki
Jako mama, nauczyciel i terapeuta zawsze zastanawiałam się co zrobić aby dzieci chciały uczyć się… zawsze mówiono, że wszystkiemu winna jest motywacja. Zatem jak to jest? Co to motywacja? Czym jest motywacja i co wpływa na to, że dzieci chcą się uczyć?
Dzieci tak jak i my dorośli mają swoje potrzeby, począwszy od potrzeby jedzenia i picia, mamy potrzebę kontaktu z innymi, potrzeby społeczne i emocjonalne. Zawsze wyznaczamy sobie jakieś cele, które chcemy zrealizować. Każdy człowiek ma własną motywację. Tylko od czego zależy ta motywacja i jak zrobić aby była ona dobra?
My rodzice tak jak i nauczyciele oczekujemy od swoich dzieci, uczniów zainteresowania nauką, chcemy aby były odpowiednio zmotywowane i zainteresowane nauką. Gdyż wiemy, że motywacja do nauki jest bardzo istotna w procesie edukacji. Przez psychologów „motywacja” uważana jest za najważniejszy czynnik sprzyjający efektywnemu uczeniu się. Termin „motywacja” pochodzi od łacińskiego słowa movere i oznacza „ruszać się”. Zatem można rozumieć, że motywacja to ruch! Jest to gotowość do podjęcia określonego działania, wzbudzona potrzebą!
Mamy dwa rodzaje motywacji:
- Motywacja zewnętrzna polega na zachęcaniu do działania za pomocą kar i nagród, człowiek sam nie ma potrzeby zrobienia czegoś, jest ona wzbudzona chęcią otrzymania nagrody lub uniknięcia kary.
- Motywacja wewnętrzna to dążenie do zaspokojenia potrzeb, które sami odczuwamy. Daje nam poczucie satysfakcji i miłe odczucia.
Dlaczego zatem jest tak, że jedno dziecko ma motywację do nauki, a inne nie?
Musimy wiedzieć, że motywacja wywołana jest potrzebą. Bardzo dobra jest motywacja wewnętrzna bo powoduje osiąganie dobrych rezultatów w procesie kształcenia. Aby osiągnąć motywację wewnętrzną musimy spełnić dwa warunki tj. dziecko musi postrzegać siebie jako jednostkę kompetentną, określać siebie. Dlatego istotne jest aby dzieci już od najmłodszych lat uczyły się samodzielnie rozwiązywać problemy, miały prawo do własnego zdania i własnych przemyśleń. Nie ważne czy są one dobre czy nie. Ważne jest aby w dzieciach rozwijać poczucie podmiotowości i sprawstwa.
Zatem jeśli chcemy aby nasze dziecko lub uczeń był chętny do pracy czyli był zmotywowany musimy w nim rozbudzić fascynację! Fascynacja przedmiotem powoduje, że włącza się u dziecka najsilniejsza motywacja – ta wewnętrzna! Nauka powinna stać się przyjemna, ma być jak przygoda… ciekawić, intrygować. Ważny jest sposób przekazywania wiedzy. Każdy pamięta nauczyciela, który zanudzał na lekcjach i tego, który porywał w świat. Którego przedmiot był ciekawszy?
Zatem co zrobić aby dzieci były zmotywowane?
Na pewno:
– pozwolić dzieciom wyrażać swoje zdanie, dać możliwość doświadczać, zadawać pytania i szukać odpowiedzi… marzyć, wyobrażać sobie co byłoby gdy…,
– pozwolić zaspokoić dziecka potrzeby, bez poczucia bezpieczeństwa nie ma szans na rozwój dziecka, dziecko, które czuje niepewność lub lęk nie jest wstanie zmotywować się i zdobywać wiedzę. Musimy poznać potrzeby dziecka jego możliwości, sytuację rodzinną. Poznać jego predyspozycje, oraz charakter i specyfikę funkcjonowania w danej sytuacji,
– rozwijać zainteresowania dzieci, zaciekawić, bardzo ważna jest tutaj wzajemna komunikacja, łączenie wiedzy kognitywnej z pozytywnymi emocjami,
– mobilizować do aktywności poprzez nagradzanie, pochwałę czyli pozytywnie motywować dziecko, zaspokajać te potrzeby, które warunkują motywację,
– pobudzać do wysiłku umysłowego, tak aby dziecko czuło zrozumienie i miało poczucie sprawczości, czuło, że poznaje coś nowego,
– podmiotowość dziecka, należy dbać o poszanowanie godności dziecka, jego indywidualizację i umiejętność pracy w grupie,
– zapewnienie odpowiednich warunków i sposobów uczenia się, ważna jest atmosfera, sytuacja dydaktyczna i metody, które wspierają rozwój dziecka.
Pozwólmy dziecku być odkrywcą świata! Sami również bądźmy zaskakujący! Uśmiechajmy się do dziecka, ucznia… budujmy wzajemną relację. Zrozumienie dziecka, ucznia i jego potrzeb, wykazanie zainteresowania tworzy więź, klimat pełen akceptacji dla dziecka takiego jakie jest, niezależnie od jego dysfunkcji. Nagradzajmy nasze dzieci, rozmawiajmy o sukcesach i porażkach, budujmy wzajemne poczucie bezpieczeństwa.
W mojej pracy zawodowej dobrą motywacją do pracy terapeutycznej dzieci są gry planszowe. Pozwalają realizować cele dydaktyczne terapii pedagogicznej, a tym samym motywują dzieci. Gra powoduje, że zajęcia są dla dzieci atrakcyjne. Tym samym zachodzi proces zdobywania wzajemnych doświadczeń, relacji z innymi, są nagrodą za włożony wysiłek we wcześniej wykonaną pracę.
Literatura:
- J.Brophy „Motywowanie uczniów do nauki” Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002,
- P. Bąbel, M. Wiśniak „Jak uczyć, żeby nauczyć” WSiP Warszawa 2008,
- A. Kołakowski, A. Pisala, „Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna” GWP Gdańsk 2014.
- I Mańkowska, M. Rożyńska „Warsztat specjalisty terapii pedagogicznej” Operon 2012.
